D

DZIESIĘTNY SYSTEM

W liczbach, którymi posługujemy się na co dzień, pojawia się dziesięć różnych cyfr: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9. Właśnie ze względu na ich liczbę mówimy, że liczymy w układzie dziesiętnym. Matematycznie każdą liczbę czytamy od tyłu. Np. zapis 247 mówi, że 7 razy podnosimy 10 (tak zwaną podstawę układu) do potęgi zerowej (wychodzi 7, gdyż każda liczba całkowita podniesiona do potęgi zerowej daje zawsze jeden), następnie dodajemy do tego wynik czterokrotnego podniesienia dziesięciu do potęgi pierwszej (czyli 40, gdyż każda liczba całkowita podniesiona do potęgi pierwszej daje siebie samą) i wynik dwukrotnego podniesienia dziesięciu do kwadratu (200). Istnieją inne układy liczenia - dwa najczęściej używane to binarny i heksadecymalny - w których używamy innej liczby cyfr do zapisania tych samych liczb. Im mniejszą liczbą cyfr dysponujemy, tym więcej miejsca na papierze zajmie liczba. Np. liczba 2000 to 11111010000 w układzie dwójkowym, a w układzie szesnastkowym 7D0 (rolę dodatkowych cyfr przejmują litery). Najprawdopodobniej nie liczylibyśmy w układzie dziesiętnym, gdyby nie fakt, że mamy dziesięć palców u rąk.